Bé không hấp thu sắt trong sữa công thức phải làm sao?

Tình trạng trẻ không hấp thụ sắt trong sữa công thức khá là phổ biến, tuy nhiên lại rất ít người chú ý đến. Bởi vì tình trạng này có triệu chứng ban đầu không rõ rệt và chỉ phát hiện khi bé có dấu hiệu tóc khô gãy, kém tăng cân, da xanh xao,… Vậy nguyên nhân là đâu và bé không hấp thu sắt trong sữa công thức phải làm sao? Tham khảo ngay bài viết của LOBO để có những lời giải đáp chính xác nhất.

1. Vai trò của chất sắt trong sự phát triển ở trẻ

Chất sắt đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của trẻ, vì nó tham gia vào nhiều quá trình sinh lý quan trọng. Dưới đây là một số vai trò chính của chất sắt đối với sự phát triển của trẻ:

1.1. Giúp hình thành, duy trì tế bào máu ở trẻ nhỏ

Sắt là thành phần chính của hemoglobin, một protein trong hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan và mô trong cơ thể. Khi trẻ có đủ sắt, quá trình này diễn ra hiệu quả, giúp duy trì sự sống và hoạt động của các cơ quan.

Bên cạnh đó, sắt cũng tham gia vào quá trình tạo ra myoglobin, một protein vận chuyển oxy trong cơ bắp, giúp cơ thể có năng lượng và tăng cường khả năng vận động.

1.2. Hỗ trợ trẻ phát triển trí não

Sắt có vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ thần kinh, đặc biệt là trong giai đoạn từ 0 đến 2 tuổi khi não bộ của trẻ phát triển nhanh chóng. Sắt giúp sản xuất và duy trì các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine, norepinephrine, và serotonin, những chất rất quan trọng trong việc truyền tín hiệu giữa các tế bào não.

Khi trẻ bị thiếu sắt có thể dẫn đến sự chậm phát triển trí tuệ, khó tập trung và ảnh hưởng đến khả năng học hỏi.

1.3. Giúp cơ thể trẻ nhỏ tăng cường hệ miễn dịch

Sắt tham gia vào quá trình sản xuất các tế bào miễn dịch, bao gồm bạch cầu, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng và tăng cường sức đề kháng của trẻ. Nếu trẻ em bị tình trạng thiếu sắt có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, viêm phế quản hay các bệnh nhiễm khuẩn khác.

1.4. Đảm bảo năng lượng và sự phát triển cơ bắp

Sắt đóng vai trò trong quá trình chuyển hóa năng lượng của cơ thể. Khi trẻ được cung cấp đủ sắt, quá trình chuyển hóa carbohydrate, protein và chất béo diễn ra thuận lợi, giúp cung cấp đủ năng lượng cho các hoạt động hằng ngày.

Myoglobin, một protein chứa sắt, giúp cơ bắp duy trì hoạt động và phát triển. Điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn trẻ bắt đầu tập bò, tập đi và vận động nhiều.

1.5. Hỗ trợ bé phát triển toàn diện hơn

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, việc cung cấp đủ sắt giúp đảm bảo sự phát triển toàn diện về thể chất, bao gồm chiều cao, cân nặng, cũng như sự phát triển của các cơ quan khác như da, tóc, móng.

Khi thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu, khiến trẻ mệt mỏi, uể oải và chậm phát triển hơn so với các bạn cùng trang lứa.

2. Nhu cầu bổ sung sắt của trẻ là bao nhiêu?

Nhu cầu bổ sung sắt của trẻ là bao nhiêu?  Nhu cầu này thay đổi theo từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Dưới đây là mức khuyến nghị về lượng sắt cần thiết cho trẻ theo từng giai đoạn, dựa trên các khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO):

2.1. Trẻ sơ sinh (0-6 tháng tuổi)

• Nhu cầu sắt: 0,27mg/ngày.
• Trong giai đoạn này, trẻ sơ sinh thường nhận đủ sắt từ sữa mẹ, đặc biệt là trong 4 tháng đầu. Sữa mẹ có chứa sắt dễ hấp thụ, mặc dù hàm lượng không cao nhưng cơ thể trẻ có khả năng hấp thụ tốt. Trẻ bú sữa công thức có thể cần được bổ sung thêm sắt nếu hàm lượng sắt trong sữa công thức không đủ.

2.2. Trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi

• Nhu cầu sắt: 11mg/ngày.
• Giai đoạn này, sắt dự trữ trong cơ thể trẻ từ khi sinh ra bắt đầu giảm, do đó việc bổ sung sắt từ thực phẩm là rất quan trọng. Thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, cá, và các loại đậu nên được đưa vào chế độ ăn của trẻ khi bắt đầu ăn dặm.

2.3. Trẻ từ 1 – 3 tuổi

• Nhu cầu sắt: 7mg/ngày.
• Trẻ em 1 – 3 tuổi cần được bổ sung sắt qua chế độ ăn hàng ngày. Sắt có trong thịt gà, thịt heo, rau xanh, đậu, và ngũ cốc bổ sung sắt có thể giúp trẻ đáp ứng nhu cầu này.

2.4. Trẻ từ 4 – 8 tuổi

• Nhu cầu sắt: 10mg/ngày.
• Ở độ tuổi này, trẻ cần sắt để hỗ trợ sự phát triển toàn diện, bao gồm cả sự phát triển về thể chất và nhận thức. Việc duy trì một chế độ ăn giàu sắt và đa dạng là cần thiết.

2.5. Trẻ từ 9 – 13 tuổi

• Nhu cầu sắt: 8mg/ngày.
• Trẻ ở giai đoạn này cần sắt để hỗ trợ sự phát triển mạnh mẽ của cơ thể trong giai đoạn tiền dậy thì.

2.6. Trẻ vị thành niên (14 – 18 tuổi)

• Nhu cầu sắt của bé trai: 11 mg/ngày
• Nhu cầu sắt của bé gái: 15 mg/ngày
• Bé gái ở độ tuổi dậy thì cần nhiều sắt hơn do mất máu qua chu kỳ kinh nguyệt. Cả hai nhóm đều cần bổ sung sắt để hỗ trợ tăng trưởng nhanh chóng và nhu cầu tăng cao của cơ thể trong giai đoạn này.

Để không gặp phải tình trạng bé không hấp thụ hết sắt trong sữa công thức, bạn cần lưu ý về liều lượng sắt cần thiết cho cơ thể bé.

3. Tại sao bé không hấp thụ sắt trong sữa công thức?

Tại sao bé không hấp thụ sắt trong sữa công thức? Sau đây là những lý do chính dẫn đến tình trạng này: 

3.1. Cho bé uống sữa sai cách

Cho bé uống sữa gần với thời điểm ăn các thực phẩm giàu canxi: Canxi có trong sữa hoặc các sản phẩm từ sữa (như sữa chua, phô mai) có thể cạnh tranh với sắt trong quá trình hấp thụ. Nếu trẻ uống sữa công thức gần thời điểm ăn các thực phẩm giàu canxi, khả năng hấp thụ sắt của cơ thể sẽ giảm. Điều này thường xảy ra khi phụ huynh cho trẻ uống sữa ngay sau bữa ăn chính hoặc bữa phụ chứa nhiều canxi.

Cho trẻ uống quá nhiều sữa trong ngày: Nhu cầu sữa 1 ngày của bé là khoảng 480ml (đối với trẻ 1-3 tuổi), tuy nhiên trên thực tế nhiều bé uống sữa với liều lượng trên 600ml. Trong sữa công thức chứa nhiều vi chất như canxi, phốt pho, kẽm, đồng,… Khi trẻ nạp quá nhiều sữa, các vi chất này có thể “tranh giành” với sắt trong quá trình hấp thụ tại ruột non. Điều này dẫn đến việc sắt không được hấp thụ đầy đủ, gây ra tình trạng thiếu sắt, dù lượng sắt trong sữa có thể đã đáp ứng được phần nào nhu cầu của trẻ.

3.2. Cho bé uống loại sữa công thức không phù hợp

Đối với trẻ dưới 2 tuổi, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên sử dụng sữa mẹ hoặc sữa công thức thay vì sữa tươi. Lý do là sữa tươi có hàm lượng sắt rất thấp, không đáp ứng đủ nhu cầu phát triển của trẻ. Sử dụng sữa tươi quá sớm có thể khiến trẻ dễ bị thiếu hụt sắt, làm chậm quá trình phát triển thể chất và trí não. 

Bên cạnh đó, khi chọn mua sữa công thức, cha mẹ cần xem xét kỹ bảng thành phần dinh dưỡng. Điều này giúp đảm bảo sữa có bổ sung sắt, đặc biệt là dạng sắt dễ hấp thụ. Một số loại sữa công thức có thể thiếu sắt hoặc chứa các công thức khó tiêu, làm giảm khả năng hấp thụ sắt của trẻ. Sự cẩn trọng trong việc chọn sữa có thể giúp trẻ hấp thụ tốt hơn và tránh tình trạng thiếu sắt.

4. Bé không hấp thu sắt trong sữa công thức phải làm sao?

Bé không hấp thu sắt trong sữa công thức phải làm sao luôn là câu hỏi mà nhiều cha mẹ tìm lời giải đáp. Khi gặp tình trạng này, các phụ huynh có thể áp dụng một số biện pháp sau để cải thiện:

4.1. Cho trẻ em uống sữa công thức đúng liều lượng

Ba mẹ cần lưu ý về liều lượng sữa cho bé bú mỗi ngày phù hợp với nhu cầu phát triển trong mỗi độ tuổi. Ví dụ như: Sau sinh một tuần: Trẻ có thể bú khoảng 60ml/lần. Giai đoạn trẻ 1 – 2 tháng tuổi thì lượng sữa mỗi cữ bú tăng lên 90 – 120 ml/lần, với 4 – 5 cữ/ngày. Điều này đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho sự phát triển nhanh chóng trong những tháng đầu đời. Khi trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm, từ 6 – 12 tháng tuổi, lượng sữa cần thiết sẽ khoảng 180 – 240 ml/lần, với 3 – 4 cữ/ngày. Dù đã bắt đầu ăn dặm, sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng đối với trẻ ở độ tuổi này.

Bên cạnh đó, ba mẹ cũng có thể tham khảo thêm ý kiến, sự tư vấn từ các chuyên gia, các bác sĩ dinh dưỡng.

4.2. Mua chọn loại sữa công thức có thành phần khoa học 

Ba mẹ nên lựa chọn sữa công thức có chứa hàm lượng sắt phù hợp giúp trẻ bổ sung được nguồn sắt quan trọng, hỗ trợ quá trình tạo hồng cầu và phát triển hệ thần kinh. Việc đọc kỹ thành phần dinh dưỡng, kí hiệu của sắt trong sữa công thức là cách tốt để cha mẹ đảm bảo rằng loại sữa đó có chứa đủ lượng sắt cần thiết.

Đồng thời, các mẹ nên ưu tiên những loại sữa công thức đã được chứng minh khoa học và thiết kế riêng cho từng độ tuổi của trẻ. Những sản phẩm này không chỉ cung cấp sắt mà còn cân bằng với các vitamin và khoáng chất khác cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Bên cạnh những cách trên, ba mẹ cũng chú ý nên chú ý những điều sau:

• Bổ sung thực phẩm giàu sắt: Khi trẻ bắt đầu ăn dặm (khoảng 6 tháng tuổi trở lên), phụ huynh nên bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt vào khẩu phần ăn như thịt bò, thịt gà, cá, đậu lăng, rau xanh (rau bina, cải bó xôi). Sắt từ thực phẩm động vật (sắt heme) dễ hấp thụ hơn sắt từ thực vật.
• Kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C: Thêm các loại trái cây giàu vitamin C như cam, dâu tây, kiwi vào khẩu phần ăn của trẻ sẽ giúp tăng khả năng hấp thụ sắt.
• Bổ sung sắt dạng siro hoặc viên: Trong trường hợp trẻ bị thiếu sắt nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung sắt dưới dạng siro hoặc viên uống. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ để tránh tình trạng thừa sắt.
• Điều chỉnh thói quen ăn uống: Để tránh cản trở hấp thụ sắt, nên tránh cho trẻ uống sữa hoặc các sản phẩm từ sữa cùng lúc với thực phẩm giàu sắt hoặc các viên uống bổ sung sắt. Hãy cho trẻ uống sữa cách ít nhất 1-2 giờ sau bữa ăn có chứa sắt.

Trên đây là những giải đáp chi tiết về tình trạng bé không hấp thu sắt trong sữa công thức. Hy vọng với những thông tin này của LOBO đã giúp ba mẹ có thêm kiến thức  hữu ích, từ đó nâng cao được kỹ năng, kinh nghiệm chăm sóc bé yêu.