Giải đáp| Trẻ bị dị ứng đạm bò ăn thịt bò được không?

Trẻ bị dị ứng đạm bò ăn thịt bò được không luôn là vấn đề mà các ba mẹ đặc biệt quan tâm bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe, dinh dưỡng và độ an toàn cho bé. Bài viết này hãy cùng Tã Bỉm LoBo tìm hiểu và giải đáp vấn đề này chi tiết nhé.

1. Dị ứng đạm bò là gì?

Dị ứng đạm bò là một tình trạng dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các protein trong sữa bò và các sản phẩm từ sữa. Điều này có nghĩa là cơ thể nhận diện nhầm các protein đạm từ sữa bò (như casein và whey) là các tác nhân gây hại, dẫn đến phản ứng dị ứng. Khi gặp phải đạm bò, hệ miễn dịch sẽ giải phóng các hóa chất như histamin, gây ra các triệu chứng khó chịu.

Dị ứng đạm sữa bò là một trong những loại dị ứng thực phẩm phổ biến nhất, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tuổi. Theo thống kê, tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi bị dị ứng đạm sữa bò dao động từ khoảng 2 – 7%. Dị ứng này thường xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ nhận diện đạm trong sữa bò là tác nhân gây hại, dẫn đến phản ứng dị ứng.

Ngoài ra, trẻ sơ sinh sử dụng sữa công thức có nguy cơ bị dị ứng đạm sữa bò cao hơn so với trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Nguyên nhân là do sữa mẹ cung cấp các kháng thể và chất dinh dưỡng tự nhiên giúp bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ dị ứng và các bệnh nhiễm trùng, trong khi sữa công thức có chứa đạm bò dễ gây kích ứng ở một số trẻ có hệ miễn dịch nhạy cảm.

Đối với trẻ có nguy cơ cao hoặc có triệu chứng dị ứng, các bác sĩ thường khuyến nghị sử dụng các loại sữa công thức đặc biệt như sữa công thức thủy phân một phần hoặc hoàn toàn, nhằm giảm thiểu nguy cơ dị ứng.

2. Nguyên nhân khiến trẻ bị dị ứng đạm bò

Dị ứng đạm bò ở trẻ em chủ yếu là do hệ thống miễn dịch của trẻ nhận diện nhầm các protein có trong sữa bò là mối đe dọa, từ đó gây ra phản ứng phòng vệ. Dưới đây là các nguyên nhân chính khiến trẻ dễ bị dị ứng đạm bò:

2.1. Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hệ miễn dịch còn non yếu và chưa hoàn chỉnh, dẫn đến việc nhận diện nhầm các protein trong sữa bò là tác nhân có hại. Điều này kích thích hệ miễn dịch phản ứng bằng cách giải phóng các chất gây dị ứng, như histamin, gây ra các triệu chứng khó chịu.

2.2. Di truyền và yếu tố gia đình

Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển dị ứng ở trẻ em. Trẻ có cha mẹ hoặc anh chị em bị dị ứng (như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, hoặc chàm da) có nguy cơ cao hơn bị dị ứng đạm bò.

2.3. Tiếp xúc với đạm bò quá sớm

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ được tiếp xúc với sữa bò quá sớm (trước 6 tháng tuổi) có nguy cơ bị dị ứng cao hơn. Trẻ bú sữa công thức từ sữa bò thay vì sữa mẹ có khả năng bị dị ứng cao hơn do đạm bò trong sữa công thức có thể khó tiêu hóa với hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ.

2.4. Cơ thể trẻ bị nất cân bằng vi khuẩn đường ruột

Hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ miễn dịch. Trẻ sinh non hoặc sinh mổ thường có hệ vi sinh đường ruột kém đa dạng hơn, khiến hệ miễn dịch dễ bị nhạy cảm hơn với các protein từ sữa bò.

2.5. Thiếu hụt các yếu tố bảo vệ từ sữa mẹ

Trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu có nguy cơ dị ứng đạm bò thấp hơn do trong sữa mẹ chứa nhiều kháng thể và chất chống viêm giúp bảo vệ hệ miễn dịch của trẻ khỏi các yếu tố gây dị ứng. Trẻ không được bú mẹ hoặc bú mẹ không đủ trong giai đoạn đầu có thể thiếu các yếu tố này, làm tăng nguy cơ dị ứng.

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị dị ứng đạm bò

Hình ảnh bé bị dị ứng đạm sữa bò thường sẽ có các dấu hiệu để ba mẹ có thể nhận biết như:

3.1. Phản ứng sớm

• Thời gian xuất hiện: Xảy ra ngay lập tức hoặc trong vòng 1-2 giờ sau khi trẻ uống sữa hoặc dùng sản phẩm từ sữa bò.
• Triệu chứng: Trẻ có thể bị nổi mẩn đỏ, phát ban, sưng phù mặt, môi hoặc có nguy cơ sốc phản vệ (tình trạng khẩn cấp gây suy hô hấp cấp). Sốc phản vệ rất nguy hiểm, có thể gây khó thở, co thắt ngực, và cần được cấp cứu ngay lập tức.

3.2. Phản ứng chậm

• Thời gian xuất hiện: Xuất hiện muộn hơn, thường là sau 2 giờ kể từ khi tiếp xúc với đạm sữa bò.
• Triệu chứng: Các triệu chứng phổ biến bao gồm viêm ruột do đạm sữa bò với biểu hiện nôn, tiêu chảy, hoặc đi ngoài phân có nhầy và máu. Trẻ cũng có thể gặp tình trạng trào ngược dạ dày, táo bón, hoặc khóc dạ đề.

3.3. Phản ứng hỗn hợp

• Thời gian xuất hiện: Có thể xuất hiện bất cứ lúc nào, bao gồm cả phản ứng sớm và chậm.
• Triệu chứng: Trẻ thường bị trào ngược dạ dày và viêm da cơ địa, biểu hiện bằng phát ban, nổi mẩn đỏ, hoặc có thể sưng phù mặt và môi.

3.4. Các triệu chứng toàn thân khác

• Da: Phát ban, nổi mẩn đỏ, sưng mặt và môi.
• Hệ tiêu hóa: Trẻ có thể bỏ bú, nôn trớ, hoặc gặp các vấn đề rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón.
• Hệ hô hấp: Thở khò khè, có dịch nhầy trong mũi, và có thể gặp khó thở.

Ngoài ra, dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra sốc phản vệ, một tình trạng cực kỳ nghiêm trọng với các triệu chứng như khó thở, co thắt ngực, phù nề ở họng hoặc nổi cục ở họng, dẫn đến suy hô hấp. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến sốc phản vệ, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

4.  Trẻ bị dị ứng đạm bò ăn thịt bò được không?

Trẻ bị dị ứng đạm bò ăn thịt bò được không? Dị ứng đạm sữa bò và dị ứng đạm trong thịt bò có bản chất khác nhau. Dị ứng đạm sữa bò chủ yếu do phản ứng với protein casein và whey trong sữa, trong khi thịt bò không chứa các loại protein này. Do đó, phần lớn trẻ bị dị ứng đạm sữa bò vẫn có thể ăn thịt bò bình thường. Tuy vậy vẫn có khoảng 10-20% trẻ em vẫn có thể gặp phản ứng do nhạy cảm với một số protein trong thịt bò. 

5. Trẻ bị dị ứng đạm bò mẹ kiêng ăn gì?

Khi trẻ bị dị ứng đạm sữa bò và đang bú mẹ, mẹ cần chú ý kiêng cữ một số loại thực phẩm có chứa đạm sữa bò để tránh việc protein này truyền qua sữa mẹ gây ra phản ứng dị ứng ở trẻ. Dưới đây là danh sách những loại thực phẩm mẹ cần tránh:

• Sữa tươi: Bao gồm cả sữa nguyên chất, sữa tách béo, và sữa đặc.
• Sữa công thức từ sữa bò: Các loại sữa bột có thành phần từ sữa bò.
• Phô mai, sữa chua, kem: Những sản phẩm từ sữa đều chứa đạm sữa bò và có thể gây dị ứng ở trẻ.

• Bơ, margarine, kem sữa: Các sản phẩm chứa chất béo từ sữa bò.
• Bánh kẹo, socola, bánh ngọt, kem: Nhiều loại bánh kẹo có thành phần sữa hoặc bơ, mẹ cần đọc kỹ nhãn để tránh.
• Nước sốt và súp đóng hộp: Một số loại nước sốt và súp có chứa kem hoặc phô mai.

• Sản phẩm có chứa whey và casein: Whey và casein là hai loại đạm chính trong sữa bò, thường có mặt trong các sản phẩm bổ sung đạm hoặc thực phẩm chế biến. Khi chọn thực phẩm, mẹ cần đọc kỹ nhãn sản phẩm và tránh các thực phẩm chứa whey, casein, caseinate, hoặc các dẫn xuất từ sữa bò.

• Xúc xích, thịt nguội, thực phẩm chế biến sẵn: Nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn có thể chứa các thành phần từ sữa để tăng hương vị hoặc độ béo.
• Thực phẩm ăn liền, bánh quy, bánh mì: Một số loại bánh mì hoặc bánh quy có thể chứa sữa hoặc bơ trong công thức.

• Sữa lắc, cà phê sữa, trà sữa, sinh tố có sữa: Những đồ uống này thường có chứa sữa bò hoặc các sản phẩm từ sữa bò, mẹ nên tránh để không ảnh hưởng đến bé.

6. Cách chăm sóc trẻ bị dị ứng đạm sữa bò

Sau đây là những cách chăm sóc trẻ bị dị ứng đạm sữa bò mà ba mẹ cần phải chú ý:

• Dị ứng đạm sữa bò có thể ảnh hưởng đến nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, nên việc trao đổi với chuyên gia là cần thiết để đảm bảo trẻ vẫn được cung cấp đủ dưỡng chất. Các chuyên gia về dinh dưỡng sẽ xây dựng chế độ ăn phù hợp, bổ sung đủ protein, canxi và các dưỡng chất khác mà không gây dị ứng cho trẻ.
• Bổ sung chất béo lành mạnh: Chất béo là nguồn năng lượng cần thiết cho sự phát triển của trẻ, nhất là khi trẻ bị hạn chế một số nguồn dinh dưỡng từ sữa bò. Sử dụng dầu thực vật như dầu ô-liu, dầu hạt lanh, hoặc dầu hạt cải trong bữa ăn sẽ cung cấp chất béo lành mạnh, hỗ trợ hệ tiêu hóa và giúp trẻ tăng cân ổn định.
• Cung cấp protein: trẻ em cần protein để phát triển cơ và các mô trong cơ thể. Đối với trẻ bị dị ứng đạm sữa bò, nên ưu tiên các nguồn protein dễ tiêu hóa và ít gây dị ứng như thịt, cá, yến mạch, và các loại đậu. Những thực phẩm này không chỉ bổ sung protein mà còn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.
• Chia thức ăn thành những phần nhỏ giúp trẻ dễ ăn hơn và không cảm thấy bị quá tải. Để tạo động lực cho bé, cha mẹ có thể khích lệ, khen ngợi khi bé hoàn thành khẩu phần. Điều này sẽ giúp trẻ hứng thú hơn và tạo thói quen ăn uống tích cực.
• Giới hạn thời gian ăn trong vòng 30 phút: Khi bữa ăn kéo dài quá lâu, trẻ dễ mất hứng thú và không còn cảm giác thèm ăn. Giới hạn thời gian bữa ăn trong 30 phút sẽ tạo nhịp độ phù hợp, giúp trẻ ăn uống đều đặn và có nề nếp hơn.

7. Lưu ý khi trẻ bị dị ứng đạm sữa bò

Khi đã nắm được rõ việc trẻ bị dị ứng đạm bò ăn thịt bò được không, ba mẹ cũng cần lưu ý thêm một số điều để việc chăm sóc bé được tốt nhất. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà ba mẹ cần biết khi trẻ bị dị ứng đạm sữa bò:

• Cần nhận biết các thực phẩm và sản phẩm chứa đạm sữa bò như sữa, bơ, phô mai, và các sản phẩm chế biến từ sữa. Đọc kỹ nhãn mác thực phẩm để tránh các thành phần này.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để tìm các sản phẩm thay thế an toàn, chẳng hạn như sữa hạt (sữa đậu nành, sữa hạnh nhân) hoặc sữa công thức dành riêng cho trẻ dị ứng với đạm sữa bò.
• Ghi chú và theo dõi các triệu chứng của trẻ sau khi tiêu thụ thực phẩm mới. Nếu thấy dấu hiệu dị ứng, cần ngừng ngay thực phẩm đó và báo cho bác sĩ.
• Chế độ ăn cần đảm bảo trẻ em có thể nhận được đầy đủ dinh dưỡng từ nhiều nguồn thực phẩm khác. Cần chú ý bổ sung protein từ thịt, cá, trứng, các loại đậu và ngũ cốc. Ngoài ra, cũng cần đảm bảo trẻ nhận đủ canxi từ các nguồn thực phẩm không chứa sữa.
• Nắm rõ các dấu hiệu của sốc phản vệ và cách xử lý khẩn cấp. Nếu trẻ có triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, sưng mặt, hoặc phát ban nghiêm trọng, cần gọi cấp cứu ngay lập tức.
• Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ giúp trẻ dễ tiêu hóa hơn và giảm thiểu cảm giác quá tải khi ăn.

8. Một số câu hỏi liên quan tới trẻ bị dị ứng đạm sữa bò

Ngoài những thắc mắc về việc trẻ bị dị ứng đạm bò ăn thịt bò được không, nhiều cha mẹ còn có những câu hỏi cần được giải đáp. Sau đây là những giải đáp chi tiết về các câu hỏi liên quan tới trẻ bị dị ứng đạm sữa bò.

8.1. Bé dị ứng đạm bò ăn cá hồi được không? 

Nhiều ba mẹ không biết liệu bé dị ứng đạm bò ăn cá hồi được không? Trẻ bị dị ứng đạm bò có thể ăn cá hồi mà không gặp vấn đề gì, bởi vì dị ứng đạm bò chủ yếu liên quan đến protein có trong sữa bò (casein và whey) và không ảnh hưởng đến protein trong cá hồi.

8.2. Dị ứng đạm bò ăn trứng được không?

Dị ứng đạm bò ăn trứng được không? Câu trả lời là có, trứng là một nguồn dinh dưỡng tốt cho trẻ. Tuy nhiên, ba mẹ cần thực hiện các bước thận trọng để đảm bảo an toàn cho trẻ, nhất là khi trẻ đã có tiền sử dị ứng với các loại thực phẩm khác.

8.3. Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò ăn sữa chua được không?

Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò ăn sữa chua được không? Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò có thể gặp khó khăn khi tiêu thụ sữa chua từ sữa bò chứa đạm bò, do đó ba mẹ nên cho bé tránh hoàn toàn sữa chua từ nguồn sữa bò. Nếu bạn muốn cho trẻ ăn sữa chua, hãy tìm các sản phẩm sữa chua được làm từ sữa thực vật (như sữa chua từ đậu nành, dừa, hạnh nhân hoặc yến mạch) không chứa protein đạm bò.

Trên đây là những chia sẻ chi tiết về trẻ bị dị ứng đạm bò ăn thịt bò được không. Hy vọng những thông tin LOBO đưa ra sẽ giúp ba mẹ có thể chăm sóc tốt nhất cho bé khi bị ứng đạm bò.